Kopzorgen over mantelzorg

Mantelzorg

Ik zit bij de kapper, een nieuwe voor mij. Ik ben aan het shoppen sinds de laatste kapster het over pitjes had, pitbulls bedoelend. Mijn nieuwe vertrouweling, hij heet Gert, blijkt eenzelfde kopzorg te hebben als ik: Een vader die zorgt en een moeder die sinds een paar jaar verzorgd moet worden. Het gaat ten koste van de zorgende partner, maar bij hem is geen ‘nee’ te koop. Mijn vader heeft de mind en spirit van een 20- jarige maar het lijf is daaraan voorbij gegaan. Daar is iedereen het over eens. Het is te zwaar voor hem maar de moeder, de zorgbehoeftige ziet dat niet zo. In haar ogen is zij immers de zieke en de zwakkere. De politiek vriendelijke naam ‘mantelzorg’ heeft een wrede kant: Tot de dood ons scheidt.

kopzorgen

Terwijl Gert gewaagd rood in mijn lokken kwast, vertel ik hoe anders mijn broers tegen de situatie aan kijken. En omdat ik graag wil weten waar deze kijk vandaan komt, check ik of mijn idee over vadersdochters en moederszonen van invloed zijn op onze blik. Daar zit wat in, blijkt. Kapper geeft mijn broers groot gelijk als ik vertel dat zij van mening zijn dat vader assertiever moet optreden en zijn grenzen moet aangeven. Het is zijn eigen schuld als hij teveel op zijn nek neemt. Ik ben eerder geneigd om het voor mijn vader op te nemen en doe dat door mijn moeder te activeren tot maximale zelfstandigheid. Meer en meer laat ik het, mijn broers gaat het ‘zijn met wat is’ beter af. Als oudste en enige dochter krijg ik meer details te horen en zie ik ook en-detail hoe het gaat. Ik leer van mijn jongste broer die meestal alles van de zonnige kant ziet. Tjonge zegt hij: “Hoe is het mogelijk, zij is incontinent, kan zo goed als niet meer meer in de benen, haar handen scheef van de reumatiek en ze slaapt hondsberoerd…en toch blijft ze immer opgewekt.

Zonen die wegkijken

Kapper en ik zijn het er wel over eens dat het een bijzondere gegeven is om je ouders in deze hoedanigheid mee te maken en oud te zien worden. Onze zonen hebben ook al een overeenkomende wijze van kijken. Die van hem wil zijn oma niet zien aftakelen en die van mij is wars van te plastische praatjes over incontinentiemateriaal en het aantrekken van steunkousen. Gert heeft geen dochter maar die van mij is constructief, vertel ik hem. Zij neemt filmmateriaal mee op visite en laat beelden zien waar de oudjes stil van worden. Door alles wat hen is overkomen in het voorbije jaar brengen de beelden een afgesloten tijdperk nabij. Het vertrek uit hun vrijstaande woning met zicht op bos en herten, waar zij 40 jaar lief en leed deelden, is hen door allerlei gezondheidsperikelen overkomen. Hoewel zij nu perfect in het prettige aanleunappartement gesetteld zijn, raakt het hen zichtbaar als ze hun oude huis weerzien op de film. Pake (Fries voor opa) die wat verloren door de lege ruimten rondloopt. Mijn dochter die haar grootouders, haar pake en beppe interviewt over hun leven, dat staat vereeuwigd op film. Ja daar kun je mee thuis komen.