Ware liefde, Loslaten en Verbinding

Het is weer Valentijnsdag en we vieren de romantische liefde. Ware liefde erkent ook de schaduwzijde. Geen rozen zonder doornen immers. Sommige afscheidsgroeten worden bijvoorbeeld nooit uitgesproken. Niet het moment van vertrek doet het meeste pijn, maar de stilte die volgt. De vragen die blijven hangen, de onvoltooide herinneringen. Dit soort afscheid laat ons zweven tussen wat was en wat had kunnen zijn. De afwezigheid van een uitleg wordt een onzichtbaar gewicht dat we met ons meedragen. Maar in dat ongemak schuilt een uitnodiging—niet alleen om te rouwen, maar om te groeien. Dit alles doet ons nadenken over Valentijnsdag en ware liefde.

Het leven geeft ons zelden het einde waar we zo naar verlangen. Ons hart zoekt zekerheid, afgeronde verhalen die ons helpen zonder aarzeling verder te gaan. Maar soms blijven de verhalen open. Iemand vertrekt zonder uitleg, en onze geest vult de leegte op. We herhalen gesprekken, analyseren momenten en stellen eindeloze vragen. Had ik iets anders kunnen doen? Lag het aan mij?

Toch hoeven we niet alles te begrijpen. Sommige verhalen eindigen abrupt, zonder duidelijke reden. Dat voelt als verraad aan onze behoefte aan controle. Maar juist hier ligt een diepere les: de kans om vrede in onszelf te vinden, zelfs als de wereld om ons heen onaf voelt. Valentijnsdag en ware liefde leggen hier de nadruk op.

Liefde en de Relatie met Jezelf – Een Valentijnsdag Reflectie

De dag van de liefde is nabij, Valentijnsdag op 14 februari. Maar ware liefde begint niet bij de ander; het begint bij jezelf. Je kunt pas onvoorwaardelijk ontvangen als je hebt geleerd van jezelf te houden, met al je mooie en minder mooie kanten. Alleen zo kun je Valentijnsdag en ware liefde echt begrijpen.

We zeggen vaak: “Het is beter te geven dan te ontvangen.” Toch is het omgekeerde waar. Ontvangen is moeilijker, omdat het ons confronteert met schuldgevoel. Geven en nemen is een voortdurende dans, een balans die zich afspeelt in liefdesrelaties, vriendschappen en zelfs zakelijke verbindingen. Alleen kinderen horen onvoorwaardelijk meer te ontvangen. Zij zijn onze toekomst en verdienen bescherming en zorg. Daarom is het goed om ook tijdens Valentijnsdag aan hen te denken.

Mama en jouw liefdesleven gaan hand in hand

De relatie met je moeder vormt de basis van je liefdesleven. Hoe dieper je je met haar kunt verbinden—haar onvoorwaardelijk kunt accepteren met al haar licht en schaduw—hoe dieper je je met een partner kunt verbinden. In liefdesrelaties weerspiegelt zich dit steeds opnieuw. Achter je partner staat zijn of haar moeder, en achter jou jouw mama, mem, madre, maman of hoe je haar ook noemt, want het is belangrijk om de rol van familie te erkennen, vooral op een dag als Valentijnsdag.

De moeder wordt traditioneel gezien als degene die zorgt, voedt en troost. Dit creëert verwachtingen en idealiseringen die later tot teleurstellingen kunnen leiden. Wanneer een moeder niet volledig aan de behoeften van een kind kan voldoen (wat onvermijdelijk is), kan dat resulteren in projecties van boosheid, gemis of schuld.

Mama is voer voor projecties

In veel culturen wordt de moederfiguur geïdealiseerd of juist bekritiseerd. Denk aan archetypen zoals de “goede moeder” of de “verstikkende moeder.” Vrouwen worden vaker gezien als verantwoordelijk voor emotioneel welzijn binnen het gezin, terwijl van vaders traditioneel een meer praktische of afwezige rol wordt verwacht. Dit maakt moeders eerder het doelwit van projecties.

Vrouwen worden maatschappelijk vaker als de emotioneel beschikbare en invoelende partij gezien. Dit maakt hen onbewust een ‘container’ voor de emoties van anderen. Mensen projecteren hun onverwerkte pijn of verlangens op vrouwen, vooral als zij een zorgende rol vervullen.

Veel mensen hebben een afwezige of emotioneel minder beschikbare vader ervaren. Dit maakt dat de moeder zowel de liefde als de frustraties van het kind opvangt. De vader kan eerder een mythische of afstandelijke figuur blijven, terwijl de moeder een concreet doelwit wordt voor projecties.

Moeders zijn dus vaker het object van projectie omdat ze de eerste en meest intieme hechtingsfiguur zijn, vaak als emotioneel verantwoordelijk worden gezien en in veel culturen een symbolische lading hebben. Vaders, hoewel niet uitgesloten van projectie, hebben vaak een minder intense rol in de vroege emotionele ontwikkeling, waardoor projecties zich minder op hen concentreren.

Argentijnse tango

Enkele jaren geleden werkte ik met dit dubbelbeeld in een tango-workshop op Valentijnsdag. Liefdescocktails en bonbons zorgden voor een feestelijke omlijsting. De stellen kregen een korte workshop in volgen en leiden van mijn danspartner van weleer en er volgde een prachtige demo van Frank en zijn charmante partner om iedereen lekker te maken. Erna mochten de geliefden hun eerste pasjes maken in deze liefdesdans op mooie Argentijnse tangomuziek. Frank gaf technische aanwijzingen en ik systemische. Dit versterkte het thema van Valentijnsdag en ware liefde.

Wonderbaarlijk om de impact van de dubbelbeelden te ervaren, waarbij ik de moeders opstelde achter de dansers. Er kwam direct meer verbinding en liefde in de dans, het kwam de afstemming op elkaar wezenlijk en goede. De essentie was dit: in de tango, net als in het leven, kunnen we pas werkelijk verbinden als we de basis van liefde in onszelf hebben geheeld. Daarom is mijn credo: ‘Maak het rond met je moeder en beter nog met beide ouders’. Valentijnsdag herinnert ons aan de waarde van verbinding.

Bemin de charme van de imperfectie en onvolledigheid.

Niet alle verhalen worden afgerond. Sommige blijven onaf en dat is oké. Met de tijd verzacht de pijn en de open vragen verliezen hun urgentie. Wat ooit een wond was, wordt een ruimte—een plek waar we zelf betekenis aan mogen geven. De diepste les is misschien wel deze: we worden niet gedefinieerd door wat we hebben verloren, maar door hoe we weer opstaan. Het vermogen om zonder antwoorden verder te gaan, de moed om te helen zonder afsluiting—dat zijn onze stille overwinningen. Kun je loslaten zonder een slotakkoord? Kun je vertrouwen dat vrede niet in de antwoorden ligt, maar in jezelf? De dichter Rainer Maria schreef zo mooi: ‘Leef je vragen nu. Misschien zul je dan geleidelijk, zonder het te merken, jezelf ooit op een dag in het antwoord terug vinden’.

Misschien is dát de ware kracht van ware liefde. Niet in het vastklampen, maar in het laten zijn. En uiteindelijk, in het zacht en moedig omarmen van wat was—en wat nog mag komen. Heb je een partner dan is communicatie het sleutelwoord. Wees niet bang voor onenigheid, juist de verschillen en elkaar zien in elkaars pijn en kwetsbaarheden vormen de bron van verbinding en intimiteiten.

Stijn

Egmond aan Zee

14-2-2025

Theater van de Ziel – Een plek voor verdieping, bewustwording en transformatie.